Słyszenie a słuchanie. Czym się różni?

fot. Ian Sane

Tak naprawdę w życiu, w kontaktach międzyludzkich czy też w negocjacjach liczy się słuchanie.
Niektórym może się wydawać, że nie ma różnicy, a jednak. Zacznę od definicji obu słów.

Słyszenie jest procesem automatycznym, obejmuje fizjologiczny odbiór dźwięków;

Słuchanie jest natomiast wyuczoną umiejętnością komunikacyjną. Jest to proces psychologiczny podczas którego odbieramy wiadomości;

W procesie słuchania wyróżniamy 3 etapy:

1) proces odbierania - oznacza on nastawienie się na całą treść wiadomości (łącznie aspekty werbalne i niewerbalne) oraz świadome zwracanie uwagi;

2) proces nadawania znaczenia - chodzi o to jakie znaczenie słuchacze przypisują przekazywanej im przez mówiącego informacji oraz jak je rozumieją. To znaczenie jakie słuchacze przypisują wiadomości nie zależy od wypowiadanych słów, lecz od ludzi którzy słuchają.

3) proces reagowania - jest procesem kończącym interakcję pomiędzy mówcą a słuchaczem. Wtedy przychodzi czas na przekazanie przez słuchacza informacji do mówcy, że jego wiadomość została odebrana oraz umożliwia wyjaśnienie poprawnej interpretacji tej wiadomości (ustalamy czy słuchacz dobrze zrozumiał to co chcieliśmy mu przekazać).

fot. Dawid Goehring

Model kompetentnego słuchacza:
- ma motywację do słuchania;
- posiada wiedzę;
- umiejętności;

Słuchanie jest ważne, ponieważ jest najczęściej używaną umiejętnością komunikacyjną zarówno w związkach jak i społeczeństwie (np. na uczelni, w pracy).

W zależności od celów słuchacza (powodów dla których słucha danej osoby mówiącej) słuchanie można podzielić na 3 rodzaje:

1) słuchanie poznawcze - słuchamy w celu dowiadywania się i rozumowania, zawiera się w nim poszukiwanie informacji, faktów czy myśli. Celem takiego słuchania jest odebranie wiadomości w taki sposób, aby była jak najbardziej zbieżna z tym co ten mówca chce nam przekazać.

2) słuchanie oceniające - poza rozumowaniem wiadomości, tego typu słuchanie wymaga jeszcze od słuchacza krytycznego analizowania znaczenia informacji prezentowanych przez mówcę. Tego rodzaju słuchanie zawiera analizowanie wiadomości mówcy, wymaga krytycznego myślenia (czyli analizowania procesów rozumowania mówcy i jego logiki) oraz wyciągania i sformułowania własnych wniosków.

3) słuchanie empatyczne - w tym wypadku rozumienie wymaga skoncentrowaniach się na uczuciach (emocjach) i postawach mówcy. Celem słuchacza jest wczucie się w sytuację danej osoby (ujrzenie i odczuwanie świata tak jak druga osoba). Po takiej rozmowie może dojść do zaoferowania zrozumienia, wsparcia czy też dokładniejszego poznania tej osoby.

Zagrożenia dla niekompetentnego słuchacza:
- bariera fizyczna (coś fizycznie utrudnia nam słuchanie np. hałas, dźwięk, cechy i zachowania mówcy i słuchacza: lekki akcent, seplenienie, tempo mówienia - zbyt szybko);
- bariera psychologiczna;

Są jeszcze bariery interakcyjne, które powstają na skutek zaangażowania się w bitwy słowne, wykorzystywanie podobnego języka. Mogą być też różnice kulturowe.

Na interpretację i rozumienie  wiadomości którą przekazał nam mówca wpływają m.in. nasze doświadczenie, poglądy, postawy oraz nasze nastawienie osobiste (to kompetentny słuchacz- ma motywację, wiedzę i umiejętności by wiadomość była przez niego odebrana i zrozumiana).

Polecam słuchać, a nie tylko słyszeć - to naprawdę pomaga w życiu, a zwłaszcza w prawidłowym funkcjonowaniu w związku z naszą drugą połówką:-)

" Jest różnica między słuchaniem, a usłyszeniem, taka sama jak między patrzeniem, a widzeniem" Meg Cabot.

"Gdy słucham co mówisz, słyszę kim jesteś" Ralph Waldo Emerson.