Co nam daje sauna? Dla kogo sauna?

Jak pisałam w poprzednim poście istotą działania sauny jest zmiana temperatury (naprzemienne nagrzewanie i ochładzanie ustroju) i wilgotności. Właśnie pod wpływem zmian tych parametrów w organizmie obserwujemy różne zmiany. Główne działanie sauny polega na obciążeniu mechanizmów termoregulacyjnych.

Działanie sauny na organizm

Faza nagrzewania:

fot. Thomas Wanhoff

- podwyższenie (wzrost) przemiany materii - średnio o 11% (nawet do 40%);

- zwiększone wydzielanie potu - element ochładzania organizmu (następuje po około 3 minutach od rozpoczęcia nagrzewania - maximum osiąga po około 10 minutach). Niestety panujący powszechnie pogląd, że "sauna odchudza" jest nieprawdziwy, ponieważ ubytek wagi jest chwilowy, spowodowany odwodnieniem organizmu (intensywnym poceniem). Dlatego po wyjściu z sauny należy uzupełnić ubytki wody i minerałów (np. sodu, potasu, chloru, magnezu). Wskazane jest wypicie soku pomidorowego (bogaty w potas);



- obserwuje się znaczne przegrzanie organizmu (temperatura skóry nawet około 42 C, zaś powrót do normalnej temperatury następuje powoli);

- działanie na układ oddechowy: przyspieszenie oddechu (23-36 oddechów na minutę), zwiększenie pojemności życiowej płuc i minutowej pojemności oddechowej, zmniejszenie oporów oddechowych (dzięki obniżeniu napięcia mięśni gładkich oskrzeli);

- działanie na układ krążenia:

• rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry, a jednocześnie zwężenie ich we wnętrzu ciała, co powoduje przemieszczenie krwi na obwód (zgodnie z prawem Dastre'a Morata) - wyzwala to mechanizmy adaptacyjne np. zwiększenie liczby erytrocytów, usprawnienie gospodarki tlenowej,
• wzrost częstości akcji serca do 100- 120 na minutę, wzrost pojemności minutowej serca, wzrost prędkości przepływu krwi w naczyniach, zmniejszenie oporów obwodowych krążenia - dzięki rozszerzeniu naczyń obwodowych i otwarciu połączeń tętniczo- żylnych.
• Ciśnienie krwi - obniżenie ciśnienia rozkurczowego, dłuższe przebywanie w wysokiej temperaturze sauny powoduje wzrost ciśnienia skurczowego krwi.

- sauna wywiera korzystny wpływ na układ odpornościowy;

- wpływ na układ hormonalny: wzrost wydzielania hormonu adrenokortykotropowego przez przysadkę mózgową, wzrost wydzielania kortyzolu przez nadnercza (efekt utrzymuje się do kilku kilkunastu godzin). Systematyczne korzystanie z sauny powoduje pobudzanie wydzielania hormonów przez korę nadnerczy, co podwyższa wydolność wysiłkową organizmu;

- poprawa wyglądu skóry - lepsze ukrwienie i usunięcie toksyn (detoksykacja) powoduje, iż skóra staje się bardziej elastyczna, jędrna oraz poprawia się jej koloryt;

Faza ochładzania:
- obniżenie częstości akcji serca;
- podwyższenie ciśnienia rozkurczowego krwi;
Stąd wniosek, iż u osób z nadciśnieniem tętniczym przeciwwskazane jest intensywne ochładzanie.

Sauna - dla kogo?

Wskazania:

- pielęgnacja ciała;
- odprężenie , relaks;
- odpoczynek po intensywnym wysiłku fizycznym (dotlenienie organizmu);
- utrzymanie dobrej kondycji organizmu (osoby zdrowe) i spowolnienie procesów starzenia;
- zwiększenie wydolności organizmu;
- poprawa odporności organizmu (przy obniżonej odporności) - stymulacja układu immunologicznego;
- trądzik;

Pośrednie wskazania :
- przewlekłe schorzenia gośćcowe;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- obturacyjne choroby płuc;
- otyłość prosta - spowodowana niską przemianą materii;
 -nadciśnienie tętnicze (I i II gr wg podziału WHO);
- stany pourazowe narządu ruchu;
- przewlekłe stany zapalne narządów rodnych;

Przeciwwskazania do korzystania z sauny:

- choroby układu krążenia: stabilna i niestabilna choroba wieńcowa, nieustabilizowana choroba nadciśnieniowa, stany po zawale (do 6 miesięcy, później należy skonsultować się z lekarzem), stany po wylewach krwawych, udarze, uogólniona miażdżyca, zakrzepowe zapalenie żył, hemofilia, żylaki;
- ostre choroby gorączkowe, w tym także początek choroby przeziębieniowej;
- infekcje górnych dróg oddechowych (w fazie czynnej);
- schorzenia przewlekłe tj. gruźlica, nowotwory, choroby nerek, niedokrwistość;
- nieustabilizowana cukrzyca;
- ostre i przewlekłe choroby zakaźne oraz stwierdzone ich nosicielstwo (np. zapalenie wątroby, HIV);
- ciąża (szczególnie powikłana niedokrwistością i zatruciem ciążowym) - wymagana konsultacja  z lekarzem;
- miesiączka (po konsultacji z lekarzem);
- skłonność do krwawień;
- niektóre choroby skóry szczególnie o przebiegu ropnym i/lub z owrzodzeniami;
- cera naczynkowa (skłonność do pękania naczynek);
- przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych;
- epilepsja i stany psychotyczne;
- zaburzenia wydzielania wewnętrznego tj. nadczynność tarczycy, obrzęk śluzowaty, niedomoga kory nadnerczy;
- ostre stany reumatyczne;
- czynna choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy;
- kamica nerkowa;
- obecność ogniska zakażenia (np. przy bólu zęba);
- posiadanie implantów np. endoproteza stawu biodrowego;
- niedawno przebyte zabiegi i operacje;
- jaskra;
- wiek poniżej 3 roku życia (u dzieci powyżej 3 lat należy skonsultować z lekarzem);
- alkoholizm;
- narkomania;