Czy wiesz czym się smarujesz? Z czego składają się kosmetyki?

W każdym kosmetyku (niezależnie czy to krem, tonik, czy żel) można wyróżnić dwie grupy składników: pierwsza to substancje czynne, druga zaś to substancje bazowe (podstawowe). Substancje czynne to te które decydują o działaniu kosmetyku, natomiast o formie kosmetyku (czyli czy to jest np. balsam, krem czy żel) decydują substancje bazowe.



Substancje czynne kosmetyku - decydują o działaniu  i wpływie kosmetyku na skórę. Do substancji czynnych zalicza się np. witaminy, minerały (np. cynk, miedź), flawonoidy, kwasy owocowe, kwas hialuronowy, D- Pantenol, ceramidy, mocznik, koenzym Q i wiele innych. W zależności od tego jaka to substancja kosmetyki mogą działać na skórę w różnoraki sposób np. chronić skórę przed wolnymi rodnikami czy też promieniowaniem UV, działać nawilżająco, łagodząco, regenerująco, stymulować syntezę kolagenu lub też przyspieszać złuszczanie naskórka.

Substancje czynne są w kosmetyce stosowane do pielęgnacji, oczyszczania i ochrony skóry zdrowej oraz z zaburzeniami. Ze względu na obszar działania możemy je podzielić na następujące grupy:
- działające na powierzchni skóry - nawilżające okluzyjnie, oczyszczające, ochronne, dezynfekujące czy upiększające np. środki powierzchniowo czynne do mycia, filtry słoneczne, pigmenty stosowane w kosmetyce upiększającej (w tym kolorowej).
- przenikające do warstwy rogowej - działające nawilżająco np. ceramidy, mocznik, gliceryna, kwasy AHA, lipidy z kwasem linolowym;
- działające w obszarze warstwy rogowej, ale wpływające na funkcjonowanie głębszych warstw skóry (np. AHA- pobudzające skórę do regeneracji i stymulujące produkcję kolagenu);
- wnikające zarówno do naskórka, jak i skóry właściwej - np. witaminy: C, E -chronią skórę przed wolnym rodnikami (antyutleniacze);
- wnikające  w skórę i wykazujące określone działania biologiczne - np. alantoina, karnityna, flawonoidy, retinol;

Surowce podstawowe (bazowe) kosmetyku decydują o formie i właściwościach użytkowych preparatu kosmetycznego, czyli jego lepkości, trwałości, sposobie aplikacji na skórę czy też o odpowiednim pH. Surowce bazowe to m.in. rozpuszczalniki (np. woda - toniki zawierają jej w swoim składzie nawet 90 %, alkohole), emolienty (składniki zmiękczające i nawilżające skórę - tworzą na jej powierzchni cieniutką warstwę utrudniającą wyparowywanie wody np. w kremach i balsamach), składniki nawilżające (np. glikole, hydrolizaty białek), substancje powierzchniowo czynne (myją i ułatwiają powstawanie piany - stosowane w środkach myjących), substancje zagęszczające (pozwalają utrzymać pożądaną konsystencję kosmetyku), barwniki i pigmenty, substancje konserwujące (zabezpieczają kosmetyk przed rozwojem bakterii, grzybów i innych mikroorganizmów). Niektóre z substancji bazowych stanowią nie tylko podstawę do produkcji kosmetyku, ale także chronią czy wygładzają skórę.


Co oznacza substancja oznaczona literą R w kółku (w składzie INCI)?

Jest to nazwa kompleksu różnych substancji opatentowana przez producenta kosmetyku (patent obowiązuje przez kilka lat - do czasu wygaśnięcia patentu nie można ustalić co wchodzi w skład kompleksu o danej nazwie). Dość często zdarza się, że są to połączenia od dawna stosowanych w kosmetykach surowców, ale tajemniczość nazwy powoduje zwiększenie zainteresowania produktem.

Skład INCI - na opakowaniu (etykiecie) jest poprzedzony wyrazem "składniki" lub "ingredients". Jest to spis wszystkich składników użytych do produkcji kosmetyku z użyciem ich nazw według Międzynarodowej Nomenklatury Surowców Kosmetycznych (INCI). Kolejność: składniki podaje się w kolejności malejącej, zgodnie z procentową zawartością w kosmetyku. Wyjątek stanowią substancje, których zawartość wynosi poniżej 1% - te wymienia się na końcu listy w kolejności dowolnej.


Na koniec taka drobna rada. Kupując kosmetyk warto sprawdzić czy substancje czynne (np. witaminy, kwas hialuronowy) znajdują się na początku czy na końcu listy składników. Jeśli na końcu to może to oznaczać (czytaj oznacza:-), że zostały użyte w śladowych ilościach.