Sauna. Jak przebiega zabieg, jak się do niego przygotować?

fot. ClarkstonSCAMP

Sauna jest zabiegiem stosowanym do celów leczniczych, higienicznych oraz bardzo często w odnowie biologicznej. Zabieg polega na kąpieli w gorącym powietrzu o nieznacznej wilgotności, podczas której okresowo występują krótkotrwałe zwiększenia wilgotności. W czasie kąpieli stosuje się także niskie temperatury do chłodzenia ciała (np. zimna woda, powietrze). Najważniejsze role w tym zabiegu odgrywają: zmiana temperatury i zmiana wilgotności powietrza.




Zasadniczą cecha sauny jest naprzemienne nagrzewanie i ochładzanie organizmu. Można więc wyróżnić 2 fazy zabiegu - faza nagrzewania i faza ochładzania - każda z nich trwa od 5-12 min, dlatego łączny czas sauny średnio wynosi od 10-30 min.

Jak wygląda sauna?

Sauna odbywa się w komorze sauny, czyli w specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu (powierzchnia dla 2 osób min 6 m2). Ściany komory są dobrze izolowane, od wewnątrz pokryte drewnem. Drzwi do komory sauny powinny się otwierać wahadłowo w obydwie strony (ze względów bezpieczeństwa). W środku znajdują się drewniane ławy (pozbawione metalowych elementów i gwoździ), które są ustawione kaskadowo (schodkowo), co umożliwia osobom korzystającym przebywanie na różnej wysokości.
Piec (zwany " ogniskiem sauny") jest podstawowym urządzeniem zabiegowym. Znajdują się w nim specjalne grzałki elektryczne, które ogrzewają do około 200 C  umieszczone w środku kamienie. To właśnie kamienie oddają ciepło otoczeniu. "Uderzenie pary wodnej"- co jakiś czas kamienie polewa się  niewielką ilością wody (0,25- 0,5 l), co powoduje krótkotrwały wzrost wilgotności (pary wodnej) powietrza w saunie (nawet do 70%). Właśnie ten element (tzn. polewanie kamieni) powoduje efekt przegrzania u osób korzystających z kąpieli (duża wilgotność utrudnia parowanie potu). W komorze znajduje się także kranik z zimną wodą.
Zazwyczaj w sąsiedztwie komory sauny znajdują się: basen, pomieszczenie z natryskami czy pomieszczenia do wypoczynku.

Na której ławie usiąść?

Zarówno temperatura powietrza jak i wilgotność zależą od wysokości. Jako że ciepłe powietrze jest lżejsze to najwyższa temperatura występuje pod sufitem (od 60 do 100 C), natomiast najniższa przy podłodze. Natomiast z wilgotnością jest odwrotnie - największa występuje nad podłogą, najmniejsza pod sufitem.

Jak się przygotować do skorzystania z sauny?

Z sauny można skorzystać po upływie minimum jednej godzinie od ostatniego posiłku.
Przed wejściem do sauny należy ściągnąć biżuterię. Nie wolno też wnosić żadnych łatwopalnych przedmiotów.
Ze względów bezpieczeństwa w saunie powinny znajdować się zawsze co najmniej 2 osoby. Zwyczajowo w saunie nie prowadzi się rozmów.
Zarówno przed jak i po zakończeniu sauny nie wskazane (a wręcz szkodliwe) jest spożywanie alkoholu.

Przygotowanie do kąpieli obejmuje: oddanie stolca, opróżnienie pęcherza moczowego, umycie ciała mydłem pod ciepłym natryskiem (nie stosujemy natrysku o zmiennej temperaturze)- należy pamiętać o bardzo dokładnym osuszeniu skóry- ważne!!!

Przebieg kąpieli w saunie

Faza nagrzewania:
Po wejściu do komory sauny siadamy na ławie (najlepiej w siadzie skulnym) lub układamy się w na niej w pozycji leżącej - jeśli dobrze tolerujemy wysoką temperaturę to możemy się przenieść na ławę położoną wyżej. Pod ciało układamy suchy ręcznik lub prześcieradło. Polewanie kamieni wodą wzmaga efekt przegrzania (częstotliwość polewania jest uzależniona od tolerancji na wysokie temperatury osób korzystających). Osoby mniej odporne na wysoką temperaturę mogą schładzać zimną wodą twarz i okolice serca.
Faza ochładzania:
Tę fazę można wykonać na różne sposoby, np. wyjście na świeże powietrze, zanurzenie w basenie z zimną wodą (o temperaturze nie niższej niż 18 C-  tylko dla osób ze sprawnym układem krążenia, ponieważ może spowodować znaczne podwyższenie ciśnienia krwi), zimny natrysk, rozcieranie śniegiem, polewanie zimną wodą.
Po ochłodzeniu należy ogrzać stopy ciepłą wodą. Po zakończeniu fazy ochładzania myjemy ciało chłodną wodą (bez mydła), dokładnie osuszamy!!! i możemy skorzystać z kolejnej fazy nagrzewania.

Zazwyczaj podczas jednego seansu sauny stosuje się 2 kolejne wejścia do gorącej komory (niektórzy nawet 3).

Po zakończeniu sauny stosuje się chłodną kąpiel, a następnie około 20-30 minutowy wypoczynek w czasie którego poleca się wypicie umiarkowanej ilości: soku pomidorowego (najlepiej, bo zawiera dużo potasu) lub soku owocowego, albo wody mineralnej.

Częstotliwość korzystania z sauny

Wystarcza jeden zabieg sauny tygodniowo. Czasami z uzasadnionych przyczyn można stosować 2, a nawet 3 razy w tygodniu.

W kolejnym poście więcej informacji na temat działania sauny na organizm, wskazań i przeciwwskazań do korzystania.